اخبار کوانتومی – ادعای چین مبنی بر تکمیل اولین تنظیم دقیق مدل هوش مصنوعی در جهان با یک میلیارد پارامتر توسط کامپیوتر کوانتومی ابررسانای داخلی خود

عنوان خبر:  ادعای چین مبنی بر تکمیل اولین تنظیم دقیق مدل هوش مصنوعی در جهان با یک میلیارد پارامتر توسط کامپیوتر کوانتومی ابررسانای داخلی خود
ژانر/موضوع: محاسبات کوانتومی، کیوبیت ابررسانا

تاریخ انتشار خبر: 7 آوریل 2025
لینک خبر: globaltimes.cn

چکیده:

دانشمندان چینی با استفاده از رایانه کوانتومی ۷۲ کیوبیتی Origin Wukong موفق شدند یک مدل هوش مصنوعی با یک میلیارد پارامتر را بهینه‌سازی کنند که به گفته آن‌ها، نخستین مورد در سطح جهانی است. این آزمایش، به رهبری مرکز پژوهش مهندسی محاسبات کوانتومی Anhui ، بهبود قابل‌توجهی در عملکرد مدل نشان داد—از جمله کاهش ۱۵ درصدی در training loss و افزایش دقت از ۶۸٪ به ۸۲٪—حتی پس از کاهش ۷۶ درصدی اندازه مدل. این سیستم با بهره‌گیری از پردازش موازی کوانتومی، صدها وظیفه را به طور هم‌زمان اجرا کرد. پژوهشگران میگویند این ترکیب کوانتومی-کلاسیک می‌تواند راهکاری برای کاهش فشار فزاینده بر منابع محاسباتی هوش مصنوعی باشد. این کامپیوتر از ژانویه ۲۰۲۴ فعال بوده و بیش از ۳۵۰٬۰۰۰ وظیفه در صنایع مختلف انجام داده است. این مطالعه همچنان در مرحله آزمایشی است و مقاله‌ای داوری‌شده منتشر نشده است.

شرح کامل خبر:

دانشمندان چینی با استفاده از رایانه کوانتومی بومی‌سازی‌شده‌ی Origin Wukong موفق شدند برای نخستین‌بار در جهان، یک مدل هوش مصنوعی با یک میلیارد پارامتر را به‌صورت دقیق تنظیم (fine-tune) کنند. این آزمایش پیشگامانه که توسط مرکز مهندسی پژوهش محاسبات کوانتومی آنهویی انجام شد، از یک رایانه کوانتومی ابررسانا با تراشه‌ای ۷۲ کیوبیتی بهره برد. نتایج نشان داد که سخت‌افزار کوانتومی می‌تواند حتی با کاهش بیش از ۷۵٪ از اندازه مدل، به بهبود آموزش مدل‌های هوش مصنوعی کمک کند.

در این آزمایش، تنظیم دقیق مدل روی مجموعه‌ داده‌ای شامل گفتگوهای مشاوره روان‌شناسی و یک وظیفه‌ در استدلال ریاضی انجام شد. مدل بهبود یافته، با کاهش ۱۵٪ در training loss (نشان‌دهنده‌ی کیفیت یادگیری) و افزایش دقت از ۶۸٪ به ۸۲٪، عملکرد قابل توجهی از خود نشان داد. همچنین، حتی پس از کاهش اندازه مدل تا ۷۶٪، سیستم تقویت‌شده با کوانتوم باعث بهبود ۸.۴٪ در کاراییِ آموزش شد. این موضوع نشان می‌دهد محاسبات کوانتومی می‌تواند به توسعه مدل‌هایی کارآمدتر با مصرف کمتر حافظه و انرژی کمک کند و نیاز روزافزون به توان پردازشی در مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی را کاهش دهد.

ویژگی برجسته‌ی Origin Wukong، توانایی آن در اجرای هم‌زمان وظایف کوانتومی است؛ قابلیتی که کاملاً متناسب با ماهیت سیستم‌های کوانتومی است. این پردازش موازی کوانتومی امکان آموزش سریع‌تر مدل‌های هوش مصنوعی را نسبت به سیستم‌های کلاسیک فراهم می‌سازد. این رایانه کوانتومی، که یکی از پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها در چین است، دارای ۷۲ کیوبیت است و از لحاظ توان در میان برترین سامانه‌های کوانتومی جهان قرار دارد.

فرآیند تنظیم دقیق مدل، به‌طور سنتی نیازمند توان پردازشی عظیمی است، چرا که باید میلیون‌ها یا میلیاردها پارامتر داخلی مدل را (که برای پیش‌بینی استفاده می‌شوند) تغییر داد. Origin Wukong با ترکیب ابزارهای کوانتومی و سیستم‌های کلاسیک، مانند یک «موتور کوانتومی» عمل کرده و عملکرد مدل کلاسیک را بهبود داده است. این همکاری کوانتومی–کلاسیک موجب تقویت توانایی مدل در پردازش حجم وسیعی از داده‌ها شده است.

سیستم Origin Wukong از ژانویه ۲۰۲۴ فعال است و تاکنون بیش از ۳۵۰٬۰۰۰ وظیفه در حوزه‌هایی مانند دینامیک سیالات، امور مالی و زیست‌پزشکی انجام داده است. این سامانه همچنین درخواست‌های دسترسی از راه دور از کاربران در ۱۳۹ کشور و منطقه دریافت کرده که نشان‌دهنده‌ی نفوذ روزافزون بین‌المللی آن است. نام «Wukong» از سان ووکونگ (پادشاه میمون) در اساطیر چینی گرفته شده، که به خاطر توانایی‌اش در تبدیل به ۷۲ شکل مختلف شناخته می‌شود و نماد انعطاف‌پذیری و دامنه‌ی کاربرد وسیع این دستگاه است.

با وجود نتایج امیدوارکننده، این تحقیق همچنان در مرحله‌ی آزمایشی قرار دارد و هنوز به مرحله‌ی تجاری‌سازی کامل نرسیده است. همچنین تاکنون هیچ مقاله‌ی علمی داوری‌شده‌ای منتشر نشده و بنابراین جزئیات فنی دقیق‌تری در دسترس نیست. با این حال، این آزمایش گامی مهم به‌سوی ادغام رایانش کوانتومی با هوش مصنوعی تلقی می‌شود، به‌ویژه در شرایطی که افزایش اندازه‌ی مدل‌ها فشار سنگینی بر زیرساخت‌های محاسباتی وارد کرده و دغدغه‌ی «اضطراب توان محاسباتی» را پدید آورده است. اگرچه پردازنده‌های کوانتومی هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارند، این آزمایش نوید آن را می‌دهد که شاید در آینده بتوانند بخشی از بار سنگین محاسباتی مدل‌های بزرگ را بر دوش بگیرند.

در سطحی وسیع‌تر، این پیشرفت در چارچوب رقابت جهانی برای ادغام هوش مصنوعی و رایانش کوانتومی قرار دارد؛ رقابتی که کشورهایی چون ایالات متحده، اروپا و کانادا نیز با سرمایه‌گذاری گسترده در آن مشارکت دارند. با این حال، پژوهشگران این پروژه می‌گویند که Origin Wukong از نخستین پلتفرم‌های کوانتومی است که توانسته وظیفه‌ای در مقیاس کامل برای تنظیم دقیق یک مدل هوش مصنوعی را با نتایج ملموس انجام دهد.

منابع:

[1] https://www.globaltimes.cn/page/202504/1331580.shtml

[2] https://thequantuminsider.com/2025/04/07/chinese-researchers-use-quantum-computer-to-fine-tune-billion-parameter-ai-model/

دیدگاه خود را درباره این خبر با ما به اشتراک بگذارید.