نخستین آزمایش دریایی جهان با ساعت اتمی مبتنی بر اتم سرد
عنوان خبر: نخستین آزمایش دریایی جهان با ساعت اتمی مبتنی بر اتم سرد
ژانر/موضوع: حسگری کوانتومی، ساعت اتمی، اتم سرد
تاریخ انتشار خبر: 17 ژوئن 2025
لینک خبر: aquarktechnologies.com
چکیده:
استارتاپ بریتانیایی Aquark Technologies، فعال در حوزه حسگرهای کوانتومی، با موفقیت نخستین آزمایش دریایی جهان را با ساعت اتمی مبتنی بر اتم‌های سرد خود به نام AQlock بر روی شناور HMS Pursuer نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا به پایان رساند.این ساعت در مدت سه روز در شرایط دشوار دریایی عملکرد پایدار و مداومی را نشان داد — که یک دستاورد مهم برای فناوری‌های موقعیت‌یابی، ناوبری و زمان‌بندی (PNT) محسوب میشود و وابستگی به سیستم های موقعیت‌یابی ماهواره‌ای جهانی را کاهش میدهد. ساعت AQlock از تکنیک خاصی به نام تله سوپرمولاس برای سرد کردن و به‌دام انداختن اتم‌ها تا نزدیکی صفر مطلق استفاده میکند و این امر امکان زمان‌سنجی دقیق و قابل‌حمل را فراهم میکند. این آزمایش با حمایت مالی Innovate UK و پشتیبانی نیروی دریایی سلطنتی و Dstl، گامی مهم در توسعه توانمندی مستقل بریتانیا در ناوبری کوانتومی مقاوم برای کاربردهای دفاعی، زیرساختی و بخش‌های حیاتی به شمار می‌آید.
شرح کامل خبر:
استارتاپ بریتانیایی Aquark Technologies، فعال در حوزه حسگرهای کوانتومی، نخستین آزمایش دریایی جهان را با ساعت اتمی مبتنی بر اتم‌های سرد خود به نام AQlock با موفقیت به پایان رساند. این آزمایش در شرایط سخت دریایی به‌مدت سه روز بر روی شناور نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا HMS Pursuer در منطقه Solent انجام شد و عملکرد پایدار و مداوم این سامانه را در محیطی خارج از آزمایشگاه به نمایش گذاشت؛ دستاوردی مهم برای فناوری‌های موقعیت‌یابی، ناوبری و زمان‌بندی (PNT) که هدف آن کاهش وابستگی به سامانه‌های موقعیت‌یابی ماهواره‌ای جهانی یا همانGlobal Navigation Satellite Systems (GNSS) است.
AQlock از تکنیک نوآورانه‌ای به نام «تله سوپرمولاس» (supermolasses trap) استفاده میکند؛ روشی انحصاری که توسط Aquark توسعه یافته و اتم‌ها را تا نزدیکی صفر مطلق سرد و به‌دام می‌اندازد. در این سامانه، ویژگی‌های کوانتومی این اتم‌های فوق‌سرد به نوسان‌ساز کلاسیک منتقل میشود و این امر باعث کاهش چشمگیر رانش بلندمدت (long-term drift) می‌گردد؛ به‌طوری‌که سیستم می‌تواند بدون نیاز مداوم به اصلاحات GNSS، زمان‌بندی دقیق را حفظ کند. این قابلیت، زمینه‌ساز ارتباطات ایمن و پایدار در حوزه‌های حساس مانند دفاع، زیرساخت‌های حیاتی، مخابرات و امور مالی خواهد بود.
این آزمایش دریایی با حمایت مالی ابتکار تحقیقات تجاری شرکت‌های کوچک (SBRI) تحت نظر Innovate UK و با همکاری دفتر قابلیت‌ها و فناوری‌های مخرب نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا (DCTO) و آزمایشگاه علم و فناوری دفاعی بریتانیا (Dstl) انجام شد. Dstl با ارائه تجهیزات و تخصص در حوزه آزمون و ارزیابی زمان و فرکانس، پایداری AQlock را در شرایط واقعی دریا مورد ارزیابی قرار داد.
طراحی جمع‌وجور و قابل‌حمل این سامانه — که به‌دلیل کاهش تعداد اجزا و نیاز به توان کمترِ ناشی از تکنیک تله سوپرمالاس امکان‌پذیر شده — آن را برای کوچک‌سازی و استقرار در محیط‌های سیار، هوابرد یا دورافتاده ایده‌آل می‌سازد. این موفقیت با اهداف بریتانیا برای توسعه توانمندی‌های مستقل در حوزه PNT و افزایش تاب‌آوری عملیاتی در شرایطی که GNSS در دسترس نباشد یا دچار اختلال شود، هم‌راستا است.
مسئولان نیروی دریایی و Dstl این آزمایش را نمونه‌ای موفق از عبور فناوری‌های کوانتومی از مرحله نمونه‌های آزمایشگاهی به کاربردهای واقعی و مقاوم دانسته‌اند؛ دستاوردی که می‌تواند برتری عملیاتی ایجاد کرده و امنیت زیرساخت‌های حیاتی بریتانیا را در آینده تضمین کند.
منابع:
[1] https://www.aquarktechnologies.com/aquark-and-the-royal-navy-return-to-sea
دیدگاه خود را درباره این خبر با ما به اشتراک بگذارید.
