جایزه نوبل فیزیک در سال 2023 به پیر آگوستینی، فرنک کراوس و آن لوهیلیر به خاطر کارهای پیشگامانه آنها در زمینه ابزارهای پیشگام برای مطالعه دنیای الکترون ها اهدا شد. آنها با توسعه روش‌هایی برای ایجاد پالس‌های بسیار کوتاه نور با اندازه‌گیری در زمان آتوثانیه (attosecond )، انقلابی در حوزه فوتونیک ایجاد کردند و امکان بررسی دینامیک الکترون‌ها در سیستم‌های فیزیکی مختلف را فراهم کردند.
کار برندگان این جایزه به دانشمندان اجازه داد تا مقیاس‌های زمانی طبیعی را که در آن فرآیندهای الکترونی اتفاق می‌افتند، مطابقت دهند و بینش بی‌سابقه‌ای در مورد رفتار الکترون‌ها ارائه کنند. این دستاوردها مستلزم نوآوری های قابل توجهی در علم و مهندسی لیزر بود که برندگان این جایزه دهه ها را به توسعه آن اختصاص دادند.
پالس های آتوثانیه فرصت های هیجان انگیزی را برای استفاده در چندین زمینه باز کرده اند. می توان از آنها برای مطالعه پدیده های فیزیکی ناشناخته قبلی در مواد مختلف استفاده کرد و پتانسیل سوئیچینگ فوق سریع را حفظ کرد که می تواند توسعه الکترونیک پرسرعت را پیش ببرد. در زمینه تشخیص پزشکی، پالس‌های آتوثانیه می‌توانند تشخیص تغییرات مولکولی کوچک در نمونه‌های خون را امکان‌پذیر کنند که به طور بالقوه منجر به روش‌های جدید تشخیص اختلالات از جمله سرطان می‌شود.
ترکیب علم پالس آتوثانیه با پیشرفت در پردازش اطلاعات کوانتومی نیز نویدبخش است و از این رو محققان در حال بررسی ایجاد پالس های نور کوانتومی در مقیاس زمانی آتوثانیه هستند که می توانند در محاسبات کوانتومی کاربرد داشته باشند.
به رسمیت شناختن آگوستینی، کراوس و لوهیلیر با جایزه نوبل بر اهمیت مشارکت آنها تأکید می کند و به عنوان منبعی الهام بخش برای پیشرفت های بیشتر در این زمینه عمل می کند. این یک زمان هیجان انگیز برای تحقیقات attosecond است، و ما مشتاقانه منتظر شگفتی ها و پیشرفت های آینده از سوی همکاران آنها در این زمینه هستیم.
منبع خبر
https://phys.org/news/2023-10-nobel-prize-physics-awarded-unveiling.html
